Coronelpaviljoen in gebruik genomen

Op maandag 30 november 2020 is het Coronelpaviljoen op de Portugees-Israëlietische begraafplaats Beth Haim in Ouderkerk aan de Amstel in gebruik genomen met het aanslaan van de mezoezot door rabbijn J.B. Serfaty en Gideon Coronel, zoon van Jacques Coronel z’l en parnas van de Portugees-Israëlietische Gemeente. Helaas was het door de coronamaatregelen niet mogelijk om ook onze donateurs, medewerkers, relaties en andere betrokkenen uit te nodigen. In het voorjaar van 2021 zullen we, mits de omstandigheden het toelaten, een passende openingsceremonie organiseren.

Het Coronelpaviljoen is het sluitstuk van het plan ‘Op grond van traditie’, dat in 2014 in gang is gezet, 400 jaar na de ingebruikname van Beth Haim om de begraafplaats meer toegankelijk te maken. Alle onderdelen van dit plan zijn inmiddels gerealiseerd: Zo zijn er nieuwe paden aangelegd, nieuwe hekken geplaatst en trappen en bruggen gekomen om de onbereikbare delen van de begraafplaats te ontsluiten.

Daarnaast is de Beth Haim App gelanceerd, die bezoekers meeneemt langs de vele bijzondere graven. In de door Studio YIPP gemaakte App vertelt Hanneke Groenteman over de begraafplaats zelf en degenen die hier in de afgelopen 400 jaar hun laatste rustplaats vonden. Langs de paden zijn op fijne plekken rustbankjes neergezet. Een selectie van 100 grafstenen is 3D ingescand, waarmee deze definitief voor het nageslacht behouden blijven,

Een groot deel van het plan en ook de architectuur en inhoud van het paviljoen zijn ontworpen door Jan Loerakker (LOA) en Herman Kossmann (Kossmanndejong). Het bijzondere bakstenen paviljoen is gebouwd door bouwbedrijf Aalberts uit Loosdrecht. Het voor iedereen vrij toegankelijke paviljoen biedt bezoekers een introductie in de geschiedenis van de Portugees-Joodse gemeente van Amsterdam en in het bijzonder van de begraafplaats Beth Haim.

Een videofilm op een groot ingebouwd scherm vormt het belangrijkste onderdeel van deze introductie. Kijkend naar de mooie filmopnamen en animaties van Martin Grootenboer van Tungsten Projects en luisterend naar de prachtige stem van Jeroen Krabbé treedt men als het ware binnen in een bijzondere, bijna magische wereld. De film duurt ongeveer tien minuten en start op het moment dat de bezoeker het paviljoen betreedt. De film is in het Nederlands te beluisteren en wordt in het Engels ondertiteld. Drie vitrines in het paviljoen geven nog een inhoudelijke verdieping aan deze ervaring. Zo geeft een maquette in een van de vitrines goed weer hoeveel graven er in de loop der jaren in de grond zijn gezakt en is in een andere vitrine, een 1:1 detail van het graf van Mozes de Mordechai Senior uitgefreesd in Carrara marmer te zien. De productie van de tentoonstellingselementen en de installatie van de audiovisuele apparatuur is door de firma Flink verzorgd.

Smederij Cuijper uit Ouderkerk aan de Amstel heeft met grote precisie de hekwerken langs de Kerkstraat gerenoveerd en de messing schuifdeuren en lichtarmaturen in het paviljoen gemaakt. Afgelopen week heeft Gouda Natuursteen de magnifieke marmeren terreinkaart voor het paviljoen geplaatst. Het is een indrukwekkend gebouw geworden. Komt dat zien!

Jacques Senior Coronel (1948-2017) was een van de initiatiefnemers van de nieuwe plannen voor Beth Haim. Tijdens zijn slopende ziekte heeft hij tot het allerlaatste moment meegedacht en meegewerkt om die plannen te realiseren. De schok was enorm toen zijn broer Uri  in 2016 plotseling overleed en al waren we er bij Jacques min of meer op voorbereid, zijn overlijden in mei 2017 kwam even hard aan. In het NIW van 25 mei 2017 schreven Hugo Heijmans en Dennis Dresden: Jacques, Uri en zeker ook hun vader Ab (1915-1983) zijn van onschatbare waarde geweest voor het voortbestaan en de opbouw van de Portugees-Israëlietische Gemeente (PIG) van Amsterdam na de Tweede Wereldoorlog. Na de oorlog, toen alles wat de Joodse gemeenschap in Amsterdam zo dierbaar was geweest, verwoest en verloren bleek, was Ab Senior Coronel, een van de parnassim die trachtten de aloude Sefardische gemeenschap nieuw leven in te blazen. Zijn liefde voor de PIG heeft hij weten over te brengen op zijn beide zoons, Uri en Jacques. Hun enthousiaste en gedreven inzet kwam niet alleen voort uit een diep religieus besef, maar uit een onverwoestbaar gevoel voor de waarde van wat zij voelden als hun eigen culturele erfgoed, hun persoonlijke identiteit. De grote waardering voor de bijdrage van de familie Coronel aan de Portugees Israëlietische Gemeente wordt tot uitdrukking gebracht door de naam Coronel te verbinden aan het nieuwe entreepaviljoen op Beth Haim. Opdat hun bijdrage en jarenlange inzet een inspiratie zal vormen voor huidige en komende generaties. Moge hun ziel gebundeld zijn in de bundel van het leven.

We danken allen die hebben bijgedragen aan dit unieke project. Hulde aan al die vrijwilligers, die ervoor zorgen dat de begraafplaats zo mooi en toegankelijk blijft.

COLOFON
Met dank aan het Joods Historisch Museum, het Stadsarchief en het Rijksmuseum in Amsterdam voor het beschikbaar stellen van historisch materiaal voor de videoproductie en de tentoonstelling.
Opdrachtgever: Stichting Cultureel Erfgoed Portugees-Israëlietische Gemeente
Ontwerp: Herman Kossmann (Kossmanndejong) en Loerakker Olsson Architecten (LOA)
Landschap: Donkergroen
Beth Haim App: Studio YIPP
Inspreken Beth Haim App: Hanneke Groenteman
Constructeur: Veron Ruppert (DioCon)
Bouwmanagement: Caransa Groep
Bouwcalculatie: De Jong Groep
Steenleverancier: Steenhandel Gelsing
Metselaar: Delpeut Lexmond
Glazuurontwikkeling: Albarello
Messing en hekwerk: Smederij Cuiper
Natuursteen: Gouda Natuursteen
Meubelmaker: Teun van der Heide
Film: Tungsten Projects, regie Martin Grootenboer
Inhoudsontwikkeling film: Tirtsah Levie Bernfeld, David Cohen Paraira
Inspreken film: Jeroen Krabbé
Engelse vertalingen: Sam Herman
Zang film: A.W. Rosenberg
Productie tentoonstellingselementen, AV hardware: Flink
3D scannen: 4Visualization, Valentin Vanhecke
Toegang en beveiliging: NVD Beveiligingen
Projectleiding en fondsenwerving: Géke Beek en Ralph Levie
Gidsen: Jan Straver, Piet van de Kamp, Jo Blom, Paul van Daalen
Coördinatie onderhoud: Michel Helmers en Eric de Jong